Romar de Bonte

Kunstenaar Romar de Bonte heeft al enige tijd interesse in kunst in de openbare ruimte. Hij volgt de debatten die daar rondom plaatsvinden. Je hebt met veel verschillende partijen en grote belangen te maken. Dat maakt het zeker voor beginnende kunstenaars best lastig als dit een domein is waarin je zou willen werken. Romar vind vooral de discussie en het beleid rondom een kunstwerk in de openbare ruimte interessant.

www.romardebonte.com

Een aantal jaar geleden had ik het idee om een bronvermelding uit de hemel te laten vallen, zogenaamd. Deze verwees naar een Essay van Gilles Deleuze. Het ging onder andere over wat dingen voor zichzelf zijn, los van wat ze voor ons zijn. Ik vond het een sympathiek idee dat een kunstwerk ook zomaar uit de lucht kon vallen, dat het los staat van mij. Het moest ergens terecht komen, dus vanaf dat moment ging ik me bezig houden met kunst in de openbare ruimte. Ik zag een oproep van een gemeente, maar hun thema was anders dan de mijne. Ik besloot de bronvermelding te laten verwijzen naar de opdrachtomschrijving. Zo voldeed het werk aan de opdracht, omdat het werk letterlijk de opdracht was, maar ging het ook over mijn eigen thema.

Deze frictie, namelijk die tussen verschillende belangen en partijen, die komt kijken bij kunst in de openbare ruimte, werd mijn uitgangspunt voor Social Aspects #6. Met het idee van de uit de hemel vallende bronvermelding als visueel vertrekpunt.

Moest het wel een bronvermelding blijven en waar moest deze dan naar verwijzen? Op welke plek moest het dan vallen en welke context gaf deze plek? Moest het echt een fysiek object zijn of kan het ook een suggestief verhaal zijn waaruit blijkt dat er iets is gevallen?

Ik ging in gesprek met de secretaris van de kunstcommissie van de gemeente Nijmegen om te leren over hoe zo’n commissie werkt. Ook las ik het boek Wild Park van Jeroen Boomgaard over kunst in opdracht in de openbare ruimte. Uit deze beide bronnen leerde ik o.a. het volgende: er zijn ontzettend veel partijen bij betrokken (omwonenden, wethouders, commissies, kunstenaars, ingenieurs, etc), om een kunstwerk te realiseren moet het aan een heleboel praktische eisen voldoen, het kost veel geld, dergelijke kunst word vaak door bedrijven en overheden ingezet vanuit commerciële en geopolitieke bijbedoelingen. Kortom, het is een ontzettend moeilijk domein.

Ik vroeg me af hoe ik als jong en beginnend kunstenaar toch grip kon krijgen dit hele gebeuren. Hoe kan ik een werk maken dat in de openbare ruimte moet zijn en niet in museale context? Ik kon niet zomaar een commissie laten opdraven die een opdracht zou formuleren waar ik een bronvermelding naar kon laten verwijzen, dus de bronvermelding had voor dit project geen nut. Daarnaast wilde ik af van alle belangen en alle partijen, ook die van mijzelf. Ik wilde gewoon een kunstwerk in de openbare ruimte, meer niet. Als ik het kunstwerk uit de hemel liet vallen, kon die hemel net zo goed ook de commissie zijn, bedacht ik me. Zo kwam ik op ‘’COMMISSIONED BY THE UNIVERSE’’.

De ‘val’ van het werk moest geënsceneerd worden. Mijn werk ontstaat sowieso meestal vanuit een bepaald onvermogen om grip te krijgen op de wereld, dus dat was passend. Ik maakte een hemellichaam van epoxy-klei, die zelfdrogend is. Een pilatesbal met een diameter van ruim een halve meter werd zo ingesmeerd met de klei. Hierna boetseerde ik de letters en plakte deze er op. Ik koos een locatie bij het strand. Dit omdat ik hier ongestoord een illegaal object kon plaatsen en omdat ik met het zand een kratervorm kon maken, die de kracht van de inslag moest suggereren. Ik bond 600 sterretjes aan elkaar en legde deze achter het half ingegraven hemellichaam. Toen deze aan gingen kwam er veel rook vanaf. We maakten foto’s en filmpjes ter documentatie. Deze heb ik verspreid onder lokale media, alsof ik het zelf ook maar per toeval tegenkwam. Dit deed ik om de communicatie zoveel mogelijk buiten mijzelf om te laten gaan. Zo was het narratief ook niet vanuit mij, zoals het ook zou gebeuren als er echt een ding uit het universum komt vallen.

Dit onderdeel van Social Aspects wordt mede mogelijk gemaakt door de provincie Gelderland, Gemeente Nijmegen en het Mondriaan Fonds. Het Mondriaan Fonds droeg middels het experimenteerreglement bij aan het honorarium van de kunstenaars.